Skip to content

Ψυχικές Διαταραχές – Δυσκολίες

Σταδιακή αλλαγή και αντιμετώπιση των αδιέξοδων.

psyxikes-diataraxes-dyskolies|psychologos-thessaloniki

Οι ψυχικές διαταραχές – δυσκολίες, αφορούν μια σειρά διαταραχών, οι οποίες επιδρούν αρνητικά στην ποιότητα ζωής του κάθε ανθρώπου, καθώς επηρεάζουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και γενικότερα τη συμπεριφορά του.

Στόχος των ψυχολόγων Παπαδάκη Ευάγγελου και Δελήπαλτα Αλεξάνδρα είναι η αναγνώριση των συγκεκριμένων μοτίβων και η σταδιακή αλλαγή/αντιμετώπιση των αδιέξοδων, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή!

ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Το κοινό σημείο όλων των αγχωδών διαταραχών είναι το υποκείμενο αίσθημα του υπερβολικού άγχους το οποίο βιώνει ένας άνθρωπος και αφορά στην καταστροφολογική πρόβλεψη μελλοντικών γεγονότων. Το υποκείμενο αυτό αίσθημα συνοδεύεται και αρκετές φορές από ψυχοσωματικά ενοχλήματα, όπως πλάκωμα στο στήθος, σφίξιμο στο στομάχι, αίσθημα δύσπνοιας, ταχυκαρδία, ζάλη, πονοκέφαλοι, τρέμουλο, αστάθεια, συχνοουρία, διάρροια, εφίδρωση, αίσθημα καύσου κ.ά.

Οι πιο συχνές αγχώδεις διαταραχές – δυσκολίες είναι: η κρίση – διαταραχή πανικού με/χωρίς αγοραφοβία, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή, το κοινωνικό άγχος και οι φοβίες.

Η κρίση πανικού συνήθως προσβάλλει έναν άνθρωπο τελείως απρόβλεπτα και απροσδόκητα, και συχνά σε περιόδους όπου δεν υπάρχει κάποιο εμφανές στρεσογόνο γεγονός. Αντίθετα, το άτομο μπορεί να βρίσκεται σε μία κατάσταση χαλάρωσης, όπως οι καλοκαιρινές διακοπές ή μια βραδινή έξοδος με φίλους.

Η κρίση πανικού χαρακτηρίζεται από μία πληθώρα ψυχοσωματικών συμπτωμάτων με κυρίαρχο το αίσθημα δύσπνοιας ή/και αίσθημα ταχυκαρδίας, τα οποία παρερμηνεύονται ως ένδειξη ενός επικείμενου καρδιακού ή εγκεφαλικού επεισοδίου ή/και απώλειας της λογικής σκέψης.

Ο άνθρωπος που προσβάλλεται από συχνές κρίσεις πανικού (διαταραχή πανικού) υπό το φόβο μίας μελλοντικής κρίσης πανικού αρχίζει να αποφεύγει μέρη, καταστάσεις και πρόσωπα, τα οποία λανθασμένα έχει συνδέσει με τις κρίσεις πανικού, με αποτέλεσμα να αρχίζει να εγκαθίσταται η αγοραφοβία (αποφυγή κλειστών ή/και πολυσύχναστων χώρων) και ο φαύλος κύκλος του άγχους.

Η κρίση πανικού μπορεί να συνυπάρχει με όλες από τις παρακάτω αγχώδεις διαταραχές

Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, όπως φανερώνει και το όνομά της, χαρακτηρίζεται από μία συνήθως χρόνια και συνεχή ανησυχία ενός ανθρώπου σχετικά με την πιθανότητα ενός μελλοντικού καταστροφικού γεγονότος σε όλες τις πτυχές της ζωής του, όπως η εργασία, η οικογένεια, η υγεία και άλλες. Παράλληλα, ο άνθρωπος που ανησυχεί υπερβολικά συνήθως δυσκολεύεται να ελέγξει την ανησυχία του με αποτέλεσμα να ανησυχεί και για την ψυχική του υγεία.

Το άτομο δυσκολεύεται να ανεχτεί και να αποδεχτεί την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τις ζωές μας, με αποτέλεσμα να αποφεύγει ή/και να αναβάλλει δραστηριότητες και κοινωνικές επαφές και πολλές φορές να επιζητά διαβεβαίωση από κοντινά του πρόσωπα ή/και από τον ειδικό ψυχικής υγείας ότι όλα θα πάνε καλά, ώστε να ανακουφιστεί έστω και προσωρινά, διαιωνίζοντας όμως με αυτό το τρόπο το φαύλο κύκλο της ανησυχίας

Οι μελέτες παγκοσμίως δείχνουν ότι το 70% – 90% των ανθρώπων θα δεχτούν κάποια στιγμή στη ζωή τους εισβολή στη σκέψη τους από μία ιδέα (εισβλητική ιδέα – σκέψη), την οποία δε θέλουν να έχουν και για την οποία αναγνωρίζουν ότι δεν έχει λογική βάση, όπως π.χ. «μήπως χάσω τον έλεγχο του εαυτού μου και πατήσω κάποιον με το αυτοκίνητο;», «μήπως μολύνω κάποιο αγαπημένο μου πρόσωπο με την επαφή γιατί μπορεί να μεταφέρω κάποιο μικρόβιο;», «μήπως η σκέψη συγκεκριμένου αριθμού, προσώπου ή λέξης φέρει ένα καταστροφικό αποτέλεσμα;».

Όταν ένας άνθρωπος δώσει σημασία στην εμφάνιση αυτής της εισβλητικής ιδέας και προσπαθεί να την ελέγξει, τότε αρχίζει να βιώνει έντονο άγχος και η εισβλητική ιδέα μετατρέπεται σε ψυχαναγκαστική, καθώς το άτομο λανθασμένα πιστεύει ότι το αίσθημα του άγχους είναι απόδειξη της «αλήθειας» της εισβλητικής ιδέας.

Η προσπάθεια ελέγχου της εμφάνισης της ψυχαναγκαστικής ιδέας, η οποία συνοδεύεται από το αίσθημα του άγχους, γίνεται συνήθως είτε με αποφυγές προσώπων και καταστάσεων που έχουν συνδεθεί λανθασμένα με την εμφάνιση της ψυχαναγκαστικής ιδέας είτε με συμπεριφορικές τελετουργίες, όπως π.χ. συνεχές πλύσιμο χεριών, συνεχής έλεγχος της οικίας, είτε με νοητικές τελετουργίες, όπως π.χ. απαρίθμηση αριθμών, προσευχές, αποφυγή σκέψης συγκεκριμένων λέξεων, προσώπων κ.λ.π.

Η ανακούφιση που προσφέρουν αυτές οι τελετουργίες που ονομάζονται καταναγκασμοί από το αίσθημα του άγχους είναι προσωρινή, και το άτομο συνεχίζει να υποφέρει, συνήθως για χρόνια, καθώς πολλές φορές ντρέπεται να εκμυστηρευτεί τις ψυχαναγκαστικές σκέψεις, ακόμη και στον ειδικό ψυχικής υγείας, υπό τον φόβο ότι θα χαρακτηριστεί «τρελός» και θα στιγματιστεί.

Σχετιζόμενη με την ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή είναι και η διαταραχή παρασυσσώρευσης σύμφωνα με την οποία το άτομο συσσωρεύει αντικείμενα ευτελούς αξίας τα οποία δυσκολεύεται να αποχωριστεί, με αποτέλεσμα να περιορίζεται ο ζωτικός του χώρος και να κινδυνεύει η ασφάλειά του.

Συγγενής με την ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή είναι και η τριχοτιλλομανία, κατά την οποία το άτομο δε μπορεί να σταματήσει την παρόρμησή του να αφαιρεί τρίχες από το σώμα του, κυρίως από το τριχωτό της κεφαλής ή/και από τα βλέφαρά του.

Είναι το υπερβολικό άγχος το οποίο βιώνει ένας άνθρωπος όταν καλείται να παρευρεθεί σε μία κοινωνική συνθήκη, καθώς λανθασμένα θεωρεί ότι θα είναι στραμμένη η προσοχή όλων επάνω του και ότι το άγχος του θα είναι εμφανές σωματικά ή/και ότι η συμπεριφορά του θα αξιολογηθεί αρνητικά με αποτέλεσμα την επίκριση και τον εξευτελισμό.

Το άτομο προκειμένου να αποφύγει αυτό που πιστεύει λανθασμένα ότι σίγουρα θα συμβεί, δηλαδή την κοινωνική επίκριση και τον εξευτελισμό, απομονώνεται κοινωνικά ή/και καταφεύγει στην κατάχρηση αλκοόλ, προκειμένου να διαχειριστεί το άγχος και με αυτό το τρόπο διαιωνίζεται η ψυχική του δυσκολία και δυσφορία.

Ο άνθρωπος φοβάται μία συγκεκριμένη κατάσταση ή/και αντικείμενο (πτήση με αεροπλάνο, βελόνες, θέα του αίματος), αλλά η ένταση της υποκείμενης αίσθησης του φόβου και του άγχους δε δικαιολογείται από τη φύση της συνθήκης ή του αντικειμένου.

Και σε αυτή την περίπτωση το άτομο αποφεύγει συνθήκες ή αντικείμενα με αποτέλεσμα η φοβία να διατηρείται.

ΣΩΜΑΤΟΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ - ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ

Το κοινό σημείο όλων των σωματοποιητικών διαταραχών είναι η κυριαρχία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, τα οποία προκαλούν έντονη δυσφορία και δυσλειτουργία σχεδόν σε όλους τους τομείς της ζωής του ατόμου που υποφέρει από κάποια σωματοποιητική διαταραχή. Οι πιο γνωστές είναι το Άγχος για την Υγεία και η Διαταραχή Μετατροπής.

somatopoiitikes-diataraxes|psychologos-thessaloniki

Ο άνθρωπος με άγχος για την υγεία παρερμηνεύει φυσιολογικές ήπιες σωματικές αλλαγές ή ψυχοσωματικές εκδηλώσεις του άγχους ως ενδείξεις ότι υποφέρει από ή πρόκειται να αποκτήσει μία σοβαρή σωματική ασθένεια είτε γνωστή, όπως ο καρκίνος, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ανακοπή, το εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες, είτε κάποια αδιάγνωστη, η οποία μπορεί να επιφέρει, το θάνατο, το χρόνιο πόνο ή την αναπηρία.

Συνήθως το άτομο με άγχος για την υγεία τσεκάρει το σώμα του για σημάδια ασθένειας, προσφεύγει στους γιατρούς για διαβεβαίωση ότι δεν υποφέρει από τη νόσο την οποία φοβάται ή αποφεύγει τους γιατρούς μαζί με οποιοδήποτε ερέθισμα συνδέεται με ιατρικά θέματα. Οποιαδήποτε από τις παραπάνω συμπεριφορές προσφέρει προσωρινή ανακούφιση από το άγχος το οποίο μακροχρόνια διαιωνίζεται.

Στην περίπτωση της Διαταραχής Μετατροπής το άτομο συνήθως αισθάνεται αδυναμία, εμφανίζει δυστονικές κινήσεις, μειωμένη ή αλλαγμένη αίσθηση δέρματος, όρασης, ακοής και πιθανόν κρίσεις που μοιάζουν με επιληψία, οι οποίες όμως, όπως και τα παραπάνω συμπτώματα είναι ψυχογενούς αιτιολογίας. Η εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων πιθανόν συνδέεται με κάποιο πρωθύστερο ψυχολογικό ή σωματικό τραύμα ή/και με δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι πιο γνωστές διατροφικές διαταραχές είναι η Νευρογενής Ανορεξία, η Νευρογενής Βουλιμία και η Διαταραχή Υπερφαγίας. Συνήθως, η έναρξή τους εντοπίζεται κατά την εφηβική ηλικία και τις περισσότερες φορές οι διατροφικές διαταραχές συνδέονται με την πρωθύστερη εμφάνιση κάποιας αγχώδους διαταραχής, με έντονη τη συναισθηματική ανάγκη του ατόμου να έχει τον έλεγχο σε διάφορες καταστάσεις της ζωής του ή/και με προσωπικές του εμπειρίες μέσω των οποίων έχει αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία στην εμφάνιση και στην εικόνα ενός «αδύνατου» σώματος.

Χαρακτηρίζεται από αυστηρό περιορισμό στη λήψη τροφής και ενέργειας, η οποία καταλήγει σε απώλεια βάρους κάτω από τα όρια του ελάχιστου φυσιολογικού βάρους, καθώς το άτομο φοβάται ότι θα παχύνει και σε συνδυασμό με μία διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος το άτομο καταφεύγει σε αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως ο προκλητός έμετος ή/και η κατάχρηση καθαρτικών ή/και η έντονη σωματική άσκηση ή ο περιορισμός λήψης τροφής και θερμίδων χωρίς τις υπόλοιπες αντισταθμιστικές συμπεριφορές.

Συνέπεια των παραπάνω, είναι ο σοβαρός κίνδυνος να ανακύψουν επικίνδυνες και μη αναστρέψιμες βλάβες στη σωματική υγεία, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην απώλεια της ζωής του ατόμου που υποφέρει από ανορεξία.

Χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας κατά τα οποία το άτομο σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο καταναλώνει ξεκάθαρα μία πολύ μεγάλη ποσότητα τροφών, έχοντας συγχρόνως την αίσθηση ότι δε μπορεί να ελέγξει αυτή του τη συμπεριφορά.

Παράλληλα, το άτομο καταφεύγει σε παρόμοιες με την ανορεξία αντισταθμιστικές συμπεριφορές και προσδίδει υπερβολική σημασία στο βάρος και το σχήμα του σώματός του για τη διατήρηση της αυτοεκτίμησής του, χωρίς όμως το βάρος του να βρίσκεται κάτω από το ελάχιστο φυσιολογικό επίπεδο.

 

Χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας κατά τα οποία το άτομο σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο καταναλώνει ξεκάθαρα μία πολύ μεγάλη ποσότητα τροφών, έχοντας συγχρόνως την αίσθηση ότι δε μπορεί να ελέγξει αυτή του τη συμπεριφορά. Το άτομο κατά το επεισόδιο υπερφαγίας τρώει πολύ γρήγορα μέχρι να νιώσει δυσφορία χωρίς να πεινάει, τρώει μόνο του καθώς νιώθει ντροπή, και μετά τη λήξη του επεισοδίου νιώθει συνήθως αηδία, θλίψη και ενοχή.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

synaisthimatikes-diataraxes

Χαρακτηρίζεται από αισθήματα θλίψης, κενού και απελπισίας, έλλειψης ευχαρίστησης σε όλες σχεδόν τις καθημερινές δραστηριότητες, σημαντική αύξηση ή απώλεια όρεξης για φαγητό με αντίστοιχη μεταβολή στο βάρος, αϋπνία ή υπερυπνία, ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση, αδικαιολόγητο αίσθημα κούρασης και απώλειας ενέργειας, υπερβολικό αίσθημα αναξιότητας ή/και ενοχής, αναποφασιστικότητα και αναβλητικότητα, πιθανό αυτοκτονικό ιδεασμό.

Χαρακτηρίζεται από τα παραπάνω συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης, τα οποία όμως είναι ήπιας έντασης και μακρόχρονης διάρκειας.

 

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ

Τα άτομα με δυσκολίες στην προσωπικότητα σκέφτονται, νιώθουν και συμπεριφέρονται με επίμονους, άκαμπτους μη κοινωνικά αποδεκτούς ή/και μη κοινωνικά προσδοκόμενους τρόπους, οι οποίοι παραμένουν σταθεροί κατά το πέρασμα του χρόνου με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να βιώνουν έντονη προσωπική δυσφορία και δυσλειτουργία – συγκρούσεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Τα άκαμπτα αυτά μοτίβα εμφανίζονται για πρώτη φορά στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή και μπορεί να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες:

Συνήθως και στις τρεις κατηγορίες δυσκολιών προσωπικότητας, τα άτομα υποφέρουν συγχρόνως και από κάποια από τις προαναφερόμενες διαταραχές, όπως οι αγχώδεις ή οι συναισθηματικές ή οι σεξουαλικές κ.ο.κ.

  • Μοναχικές δραστηριότητες
  • Ελάχιστο ενδιαφέρον για κοινωνικές/σεξουαλικές σχέσεις
  • Συναισθηματική ψυχρότητα/αποστασιοποίηση
  • Παράξενες πεποιθήσεις και ασυνήθιστος τρόπος σκέψης
  • Υπερβολικό κοινωνικό άγχος
  • Καχυποψία/αμφιβολία για την αξιοπιστία των άλλων
  • Ερμηνεία άκακων σχολίων ως απειλητικά
  • Εκδικητικότητα
  • Προσδοκία λεκτικής επίθεσης από τους άλλους και ετοιμότητα για θυμωμένη αντίδραση
  • Ισχυρή πεποίθηση εξαπάτησης από το/τη σεξουαλικό σύντροφο
  • Φόβος εγκατάλειψης
  • Ασταθείς και έντονες διαπροσωπικές σχέσεις
  • Παρορμητική συμπεριφορά όπως σπατάλη χρημάτων, κατάχρηση αλκοόλ/ουσιών, ριψοκίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά
  • Συμπεριφορές βλάβης προς τον εαυτό τους, όπως χαρακώματα, απειλές – απόπειρες αυτοκτονίας
  • Έντονες και ακραίες συναισθηματικές εναλλαγές
  • Αίσθημα κενού
  • Δυσκολία στη διαχείριση του θυμού
  • Μεγαλειώδη αίσθηση εαυτού
  • Φαντασιώσεις επιτυχίας και υπεροχής
  • Απαιτήσεις ιδιαίτερης μεταχείρισης
  • Εκμετάλλευση των άλλων
  • Απουσία ενσυναίσθησης
  • Ζήλεια από ή/και προς τους άλλους
  • Υπεροψία και αλαζονεία
  • Επιθυμία να είναι επίκεντρο της προσοχής κυρίως μέσω της εμφάνισης
  • Θεατρική και δυσανάλογη έκφραση συναισθήματος
  • Ταχεία εναλλαγή συναισθήματος
  • Επίδραση των άλλων, υποβολιμότητα
  • Θεώρηση ρηχών σχέσεων ως στενές
  • Ενασχόληση με λεπτομέρειες, τάξη, οργάνωση, κανόνες
  • Τελειοθηρία
  • Αφοσίωση στην εργασία
  • Ακαμψία σε θέματα ηθικής και αξιών
  • Συσσώρευση χρημάτων και ασήμαντων αντικειμένων
  • Φόβος ντροπής και γελοιοποίησης
  • Απροθυμία για κοινωνικές επαφές
  • Αίσθημα ανεπάρκειας
  • Ενασχόληση με ιδέες απόρριψης και κριτικής από τους άλλους
  • Δυσκολία λήψης καθημερινών αποφάσεων χωρίς συμβουλή
  • Δυσκολία έκφρασης διαφωνίας και ανάληψης πρωτοβουλιών
  • Φόβοι ανεπάρκειας φροντίδας του εαυτού
  • Ακραίες συμπεριφορές με στόχο τη λήψη φροντίδας από τους άλλους

Συνήθως και στις τρεις κατηγορίες δυσκολιών προσωπικότητας, τα άτομα υποφέρουν συγχρόνως και από κάποια από τις προαναφερόμενες διαταραχές, όπως οι αγχώδεις ή οι συναισθηματικές ή οι σεξουαλικές κ.ο.κ.

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Είναι μία ομάδα δυσλειτουργιών οι οποίες χαρακτηρίζονται από τη δυσκολία του ατόμου να ανταποκριθεί σεξουαλικά ή/και να βιώσει σεξουαλική ευχαρίστηση. Οι δυσλειτουργίες μπορεί να είναι μακροχρόνιες, δηλαδή να έχουν εμφανιστεί από τις πρώτες σεξουαλικές εμπειρίες του ατόμου και να διατηρούνται μέχρι και σήμερα, ή μπορεί να εμφανιστούν αφότου έχει προηγηθεί χρονικό διάστημα κατά το οποίο το άτομο λειτουργούσε με ομαλό σεξουαλικό τρόπο.

Κατά την αξιολόγηση μίας σεξουαλικής δυσλειτουργίας χρειάζεται να ληφθεί υπόψιν η περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ βιολογικών, κοινωνικών και ψυχολογικών παραγόντων.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί: α) στην ποιότητα της σχέσης, β) σε ατομικούς παράγοντες ευαλωτότητας, όπως η κακή εικόνα σώματος, γ) στη συνύπαρξη ψυχολογικών ή/και κοινωνικών δυσκολιών και δ) σε ιατρικούς παράγοντες.

Στην κατηγορία των σεξουαλικών δυσλειτουργιών ανήκουν η πρώιμη εκσπερμάτιση, η καθυστερημένη/απουσία εκσπερμάτισης, η διαταραχή της στυτικής λειτουργίας, η διαταραχή του πόνου κατά τη συνουσία, ο ανεσταλμένος γυναικείος οργασμός και η απουσία/μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική αλληλεπίδραση.

Οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες αντιμετωπίζονται κατά κύριο λόγο στο πλαίσιο της θεραπείας ζεύγους.

ΑΛΛΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Στη συγκεκριμένη υποκατηγορία ανήκουν καταστάσεις οι οποίες δεν ανήκουν απαραίτητα σε μία συγκεκριμένη κατηγορία ψυχολογικών δυσκολιών, αλλά δύνανται να προκαλέσουν σημαντική ατομική και διαπροσωπική έκπτωση της λειτουργικότητας, όπως:

  • Διαχείριση θυμού – Διαχείριση συγκρούσεων
  • Διαπροσωπικές Δυσκολίες – Μη Διεκδικητική Συμπεριφορά
  • Παθολογική Ζήλεια
  • Επαγγελματική Εξουθένωση
  • Διαζύγιο
  • Έκφραση του σεξουαλικού προσανατολισμού – Θέματα ΛΟΑΤΚΙ+

 

Ας ανακαλύψουμε μαζί ένα νέο μονοπάτι!

Επικοινωνήστε με το γραφείο μας, στη Θεσσαλονίκη,
και μιλήστε μας για αυτά που σας απασχολούν.

2310 828 559
Φόρμα Επικοινωνίας