ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Η εφηβεία είναι μία ξεχωριστή αναπτυξιακή φάση, εξαιτίας των ραγδαίων ορμονικών - σωματικών αλλαγών και των εξελίξεων τόσο στις νοητικές ικανότητες των εφήβων, όσο και στη σεξουαλικότητά τους.

Είναι, συγχρόνως, μία μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή. Η έναρξή της εφηβείας συμπίπτει περίπου με την έναρξη της φοίτησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σημαντικός αναπτυξιακός στόχος της είναι να οδηγήσει το άτομο να διαμορφώσει μία μοναδική - ξεχωριστή ταυτότητα - προσωπικότητα, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, προκειμένου το άτομο να αποκτήσει ουσιαστικές και σε βάθος διαπροσωπικές σχέσεις στη ενήλικη ζωή του.

Οι έφηβοι αναπτύσσουν αισθήματα και στάσεις απέναντι στο σώμα τους, που συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση της εικόνας του σωματικού Εγώ. Ο έφηβος έχει επίσης την τάση να υιοθετεί τις στάσεις των σημαντικών άλλων (γονείς και συνομήλικοι) απέναντι στο δικό του σώμα. Έτσι, ο έφηβος μπορεί να αποκτήσει μία θετική αντίληψη για το σώμα του, που να του προσφέρει ικανοποίηση, ή μπορεί να φθάσει να θεωρήσει το σώμα του απωθητικό και επαίσχυντο.

Επιπλέον, στην προσπάθειά του να διαμορφώσει μία ταυτότητα του ψυχικού Εγώ, ο έφηβος μπορεί να παρουσιάσει έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις, που να κυμαίνονται από τον ακραίο ναρκισσισμό και την εχθρότητα προς τους άλλους ως την υποτίμηση προς τον ίδιο του τον εαυτό.

Οι ψυχοπιεστικοί κοινωνικοί παράγοντες
Οι αυταρχικές ή υπερπροστατευτικές στάσεις και οι υπερβολικές προσδοκίες, απαιτήσεις των γονιών έναντι των έφηβων παιδιών τους
Η αρνητική αντίληψη των εφήβων για το πώς νομίζουν ότι τους βλέπουν οι άλλοι (σωματικά και ψυχικά)
Η μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην ιδέα που έχει ο έφηβος για τον εαυτό του και στην ιδέα που έχει για τον ιδανικό εαυτό του (πώς θα ήθελα να είμαι σωματικά και ψυχικά)
Η συχνή, έντονη και εκτεταμένη χρήση εκ μέρους των εφήβων φυσιολογικών ψυχολογικών αμυντικών μηχανισμών

είναι δυνατόν να οδηγήσουν

στη χαμηλή αυτοεκτίμηση,

τη ψυχική ακαμψία,

τη μη ρεαλιστική προσαρμογή στην πραγματικότητα

και κατά συνέπεια

στη συναισθηματική δυσφορία ή/και τη κοινωνική δυσπροσαρμοστία του εφήβου.

Τα ψυχολογικά προβλήματα που συνήθως εμφανίζουν οι έφηβοι είναι τα εξής:

ΔΕΠΥ (Διάσπαση Προσοχής/Υπερκινητικότητα)
Διαταραχή Εναντιωματικής Συμπεριφοράς - Επιθετική Συμπεριφορά
Χρήση Εξαρτησιογόνων Ουσιών
Καταθλιπτική Διαταραχή
Κοινωνική Φοβία
Ψυχαναγκαστική - Καταναγκαστική Διαταραχή
Χαμηλή Αυτοεκτίμηση
Μετατραυματική Διαταραχή
Διαταραχές της Διατροφής
Ενδείξεις Διαταραχής Προσωπικότητας

Θεραπευτική Παρέμβαση

Ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί, μέσω μίας συνεργατικής θεραπευτικής σχέσης με τον έφηβο και την οικογένειά του, με τη χρήση των κατάλληλων θεραπευτικών τεχνικών, όπως

άσκηση στις κοινωνικές δεξιότητες
επίλυση προβλημάτων
«το παίξιμο ρόλων»

να βοηθήσει τον έφηβο να λύσει

τις εσωτερικές του συγκρούσεις,
να αποκτήσει μία συνεκτική αίσθηση ταυτότητας,
να αντιμετωπίζει επαρκώς τις απαιτήσεις του κοινωνικού του περιβάλλοντος